Thông tin về cây Giảo Cổ Lam

Giảo Cổ Lam là gì?

Giảo Cổ Lam là một loài thực vật thuộc họ Bí (Cucurbitaceae) có tên pháp danh khoa học đầy đủ là Gynostemma Pentaphyllum. Cây còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như phúc ẩm thảo (Nhật Bản), cỏ trường thọ (Trung Quốc), ngũ diệp sâm, dền toòng, cây trường sinh, cổ yếm…

Từ xưa, vị thuốc này đã được các vua chúa sử dụng nhằm mục đích bồi bổ sức khỏe, tăng cường thể trạng, kéo dài tuổi thọ và làm đẹp cho các phi tần trong cung. Có lẽ vì vậy mà cây còn được gọi là cỏ trường thọ.

Đặc điểm tự nhiên

Dưới đây là một số đặc điểm mô tả hình ảnh Giảo Cổ Lam trong tự nhiên:

Là thực vật thân thảo, dạng leo, có tua cuốn đơn để leo ở kẽ lá.

Lá kép, hình chân vịt, xòe ra trông như bàn tay. Mỗi cành có 5 -7 lá, có cành đến 9 lá. Bề mặt lá khá sần sùi, mặt trên màu xanh lục đậm, mặt dưới nhạt hơn.

Hoa nhỏ nhắn, mọc thành cụm giống cái chùy, có màu trắng, có 3 vòi nhụy ở bầu, cánh hoa xòe ra rời nhau tựa như hình sao.

Quả hình cầu, đường kính 5 – 9mm, có màu đen khi quả chín.

Hiện nay tại nước ta, Giảo Cổ Lam được phân thành 3 loại chính:

Loại 3 lá: Ít được sử dụng nhất vì vị nhạt nhòa và không thơm bằng các loại còn lại.

Loại 5 lá: Được dùng nhiều nhất vì có dược tính cao nhất. Thảo dược có mùi thơm nhẹ, sau khi phơi khô có vị đắng chát nhưng về sau sẽ nhận ngọt thanh.

Loại 7 lá: Tương tự như loại 3 lá nhưng có vị đắng và khó uống hơn.

Đặc điểm phân bố

Loài cây này thường sống ở độ cao từ 200 – 2000m nằm rải rác ở vùng phía Bắc Việt Nam, Nam Trung Quốc, Bắc Triều Tiên, Nhật Bản…

Tại Việt Nam, Giảo Cổ Lam xuất hiện lần đầu tiên tại khu vực đỉnh núi Phan-xi-păng, thuộc thị trấn Sapa, tỉnh Lào Cai. Nơi đây, thực vật được biết đến với tên Thất diệp đảm. Về sau này, cây được phân bố rộng rãi hơn ở một số địa phận vùng núi phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Tây, Lai Châu, Sơn La, Hà Giang, Vĩnh Phúc, Thanh Hóa, Hòa Bình…

Giá trị dinh dưỡng

Trong quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện trong thảo dược có chứa một số thành phần có giá trị dinh dưỡng như Saponin, Polysaccharide, Flavonoid, một số Vitamin và khoáng chất như Canxi hữu cơ, Kẽm, Sắt, Phốt pho, Selen hay các chất gốc Sterol.

Thu hái và chế biến

Bộ phận làm thuốc: Phần lá và thân trên mặt đất.

Thu hái: Hầu như quanh năm. Đặc biệt là mùa xuân cây sẽ chứa dược tính cao nhất.

Chế biến: Sau khi thu hái và làm sạch, phải đưa vào chế biến ngay. Cắt từng đoạn nhỏ 2 – 3cm, phơi khô hoặc sấy khô tùy phương pháp. Sau đó đưa vào sử dụng trong các bài thuốc chữa bệnh.

Giảo Cổ Lam sấy khô

Bảo quản: Trong túi kín hoặc hũ kín có nắp đậy, đặt trên tủ cao tránh mối mọt, sâu bọ xâm nhập, nơi khô thoáng, tránh ẩm mốc.

Tính vị, quy kinh

Tính vị: Giảo Cổ Lam tính hàn, có vị khá tương đồng với nhân sâm, trước đắng sau ngọt “Tiền khổ, hậu cam, hậu cam cam”.

Quy kinh: Can và Phế.

Giảo Cổ Lam có tác dụng gì?

Trải qua nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học đã chứng minh được những tác dụng của Giảo Cổ Lam đối với sức khỏe con người.

Giảo Cổ Lam có tác dụng gì?

Giảo Cổ Lam hạ huyết áp, bảo vệ tim mạch

Theo nghiên cứu, hoạt chất Gypenosides có trong cây sở hữu khả năng ngăn cản sự co thắt của động mạch vành, giúp giảm rối loạn nhịp tim, bảo vệ tim khỏi các tình trạng nhồi máu cơ tim nhờ vào việc cơ thể ức chế hoạt động của các men hỗ trợ, từ đó phá hủy các tế bào Phosphokinase và LDH.

Mặt khác, hoạt chất Gypenosides còn giúp giảm nhịp tim và giảm sức cản ngoại vi, thúc đẩy co bóp tống máu, nhờ đó giúp huyết áp hạ xuống và duy trì ở mức ổn định, hạn chế những cơn đau tim đột ngột, cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Hỗ trợ hạ đường huyết, ngăn ngừa bệnh tiểu đường type 2

Các hoạt chất Saponin có trong cây giúp làm giảm lượng đường huyết, ổn định các chỉ số đường huyết và cải thiện đáng kể các biến chứng rối loạn mỡ máu ở những bệnh nhân mắc tiểu đường type 2.

Giảm hàm lượng cholesterol, chống xơ vữa động mạch

Thảo dược có tác dụng làm giảm lượng cholesterol toàn phần có trong máu, một loại cholesterol xấu – LDL và Triglycerid nguy hại cho cơ thể, nhờ đó giúp phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm như bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu não và đột quỵ.

Loại bỏ khối u, hỗ trợ điều trị ung thư

Giảo Cổ Lam có tác dụng ngăn chặn các khối u phát triển và lây lan. Đặc biệt, nhờ vào hàm lượng lớn hoạt chất Saponin giúp tống khứ các tế bào ung thư phổi, đại tràng, tử cung, vú…

Một số tác dụng khác

Bảo vệ lá gan, phòng ngừa các bệnh lý về gan.

Giảm mỡ thừa, cải thiện vóc dáng.

Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.

Giảm trầm uất, căng thẳng, mệt mỏi.

Tinh thần sảng khoái, tràn đầy năng lượng.

Chăm sóc da dẻ, giảm nám và sạm da, kéo dài tuổi xuân.

Ăn ngủ tốt, tiêu hóa khỏe mạnh

Cách dùng Giảo Cổ Lam thông dụng

Hiện nay, Giảo Cổ Lam sau khi thu hái thường được chế biến thành các dạng trà túi lọc, bột mịn, viên nang hay cao khô. Trong đó, cách dùng nấu nước, pha trà là cách thông dụng và đơn giản nhất.

Cách dùng Giảo Cổ Lam thông dụng

Cách chế biến như sau:

Rửa sạch dược liệu để loại bỏ đất cát hay bụi bẩn bám xung quanh.

Phơi khô hoặc sấy khô dược liệu, nên sao vàng dược liệu sẽ tốt hơn.

Tráng trà qua nước sôi 1 lượt trước khi pha để loại bỏ toàn bộ tạp chất dư thừa.

Hãm với nước sôi trong tầm 15 – 20 phút là có thể thưởng thức.