Khổ Qua là gì?

Khổ Qua tên pháp danh khoa học là Momordica charantia, là một loại thực vật dây leo thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae). Quả còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như mướp đắng, cẩm lệ chi, mướp mủ, lương qua, chua hoa (Mường)…

Đặc điểm thực vật

Một số đặc điểm nhận biết Khổ Qua rừng trong tự nhiên:

Thuộc loài dây leo, thân thảo, chu kỳ sống từ 5 – 6 tháng.

Thân có cạnh, dạng dây leo bằng tua cuốn, có thể bò 2 – 3m.

Lá mọc so le, xen kẽ nhau, dài 5 – 10cm, rộng 4 – 8cm. Phiến lá có hình trứng, được chia làm 5 – 7 thùy, mép lá khía răng cưa, mặt trên lá sẫm màu hơn mặt dưới, phần gân có lông ngắn.

Hoa đực và cái mọc riêng lẻ ở kẽ lá, cánh hoa có màu vàng hoặc trắng, cuống dài.

Quả Khổ Qua rừng hình thoi, chiều dài 8 – 10cm, có nhiều u lồi bên ngoài, quả non sẽ có màu vàng xanh và chuyển dần sang màu vàng hồng khi chín.

Nguồn gốc và phân bố

Khổ Qua rừng có nguồn gốc từ một số quốc gia thuộc vùng nhiệt đới Châu Á và Châu Phi. Do loài cây này mọc hoang dọc theo sườn núi nên chúng chứa nhiều dưỡng chất quý được kết tinh từ đất trời. Tại nước ta, cây chủ yếu mọc tự nhiên ở khu vực Đông Nam và Nam Bộ.

Thành phần dưỡng chất

Theo nhiều nghiên cứu khoa học hiện đại cho biết, Khổ Qua rừng là một loại thực vật giàu chất dinh dưỡng, trong quả chứa nhiều các thành phần dược chất đa dạng như Vitamin A, C, E, B1, B2, B3, B9…

Không những thế, đây là một nguồn cung cấp chất xơ rất tốt cùng với Canxi, Sắt, Kali, Kẽm, Magie, Protein, Phốt pho, Flavonoid,…

Thu hái và sơ chế

Bộ phận dùng làm thuốc: Hầu hết tất cả bộ phận của cây từ quả, lá non, lá già và kể cả thân dây leo đều có thể sử dụng làm thuốc.

Thu hái: Thời gian thu hoạch kéo dài

Sơ chế: Nếu nhu cầu sử dụng thường xuyên và trong một thời gian dài thì việc sơ chế là điều cần thiết. Quả sau khi thu hái về làm sạch, cắt khúc hoặc để nguyên trái đem phơi khô là có thể sử dụng. Ở dạng khô, quả sẽ được bảo quản sử dụng lâu dài hơn.

Khổ Qua rừng sấy khô

Bảo quản: Giữ trong túi kín hoặc lọ kín, đặt nơi khô thoáng, tránh mối mọt hay ẩm mốc.

Tính vị, quy kinh

Theo Đông y, cây tính hàn, vị đắng, không chứa độc tố gây hại. Quy vào kinh Tâm, Tỳ và Vị. Chủ trị các tác dụng giải độc, tiêu viêm, giảm lượng đường máu, đẩy lùi bệnh tiểu đường, ổn định huyết áp…

Khổ Qua rừng có tác dụng gì?

Khổ Qua rừng được các thầy thuốc Đông y ngày xưa sử dụng phổ biến để bào chế các bài thuốc chữa nhiều bệnh lý.

Khổ Qua rừng có tác dụng gì?

Theo Y học cổ truyền

Dân gian thường dùng làm thuốc chữa các bệnh về gan, đau dạ dày.

Hạ đường huyết, mỡ máu.

Thanh nhiệt, giải độc, làm mát, tiêu đờm.

Bị cảm sốt, say nắng, mụn nhọt, viêm nhiễm.

Chữa rôm sảy, mẩn ngứa ở trẻ em.

Hạn chế tình trạng stress, trầm uất, mệt mỏi…

Theo Y học hiện đại

Khổ Qua rừng trị tiểu đường: Giúp kích hoạt một số enzyme thúc đẩy quá trình vận chuyển Glucose từ máu đến các tế bào. Đồng thời kiểm soát tối đa chỉ số đường, đẩy lùi các triệu chứng bệnh tiểu đường nguy hiểm.

Kiểm soát huyết áp: Thành phần Charantin giúp ổn định huyết áp, ngăn chặn các nguy cơ mắc bệnh về tim mạch và xơ vữa động mạch.

Phòng ngừa bệnh Gout: Có khả năng loại bỏ các tác nhân gây bệnh Gout, cụ thể là Acid Uric hình thành nên các tinh thể muối Urat, giúp lắng đọng tại các khớp xương, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh Gout.

Giảm thiểu tình trạng thoái hóa khớp gối: Việc dùng Khổ Qua rừng cho ra kết quả tích cực, giúp cải thiện mức độ thoái hóa đáng kể, giảm đau nhức, giảm chỉ số cơ thể BMI và đường huyết.

Tăng cường hệ miễn dịch: Nhờ vào hàm lượng Protein và Vitamin C dồi dào giúp nâng cao khả năng miễn dịch cho cơ thể, tiêu diệt các tế bào gây bệnh ung thư.

Hỗ trợ thải độc gan: Các Vitamin và khoáng chất giúp đào thải độc tố trong gan, chuyển chất độc đến thận rồi dần loại bỏ toàn bộ ra khỏi cơ thể, đồng thời tăng cường hoạt động thanh lọc cơ thể.

Một số công dụng khác: Điều trị viêm gan do virus, thúc đẩy chức năng nuốt ở thực bào, cải thiện giấc ngủ, giảm cân, làm đẹp da, trẻ hóa làn da, giảm mụn nhọt…

Một số bài thuốc chữa bệnh từ Khổ Qua rừng

Theo kinh nghiệm dân gian, ngoài dùng chế biến món ăn còn có thể dùng hãm trà, sắc thành nước dùng hằng ngày để hỗ trợ điều trị bệnh. Dưới đây là một vài bài thuốc thông dụng mà bạn có thể tham khảo.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ Khổ Qua rừng

Hỗ trợ trị bệnh tiểu đường

Nguyên liệu: 10gr Khổ Qua rừng khô

Cách thực hiện: Nấu 10gr nguyên liệu cùng 1 lít nước sôi cho đến khi nước sắc lại còn khoảng 600ml thì dừng, rót nước chia ra 3 lần uống, dùng hết trong ngày.

Cách dùng: Uống sau mỗi bữa ăn. Hoặc bạn có thể ăn thêm Khổ Qua tươi để cải thiện tình trạng bệnh, nhất là đối với người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.

Hỗ trợ đẩy lùi viêm gan B, C và bệnh tim mạch

Nguyên liệu: 10gr dược liệu khô

Cách thực hiện: Rửa thật kỹ để loại bỏ bụi bẩn, để ráo nước. Tiếp tục đổ vào ấm hãm với nước trong khoảng 10 – 15 phút rồi rót ra thưởng thức như trà.

Cách dùng: Uống nhân lúc còn ấm, mỗi ngày 1 ly. Duy trì đến khi tình trạng bệnh thuyên giảm. 

Chữa ho khan, ho có đờm, viêm họng

Nguyên liệu: Quả Khổ Qua.khô đã già

Cách dùng: Tách phần hạt ra nhai kỹ, nuốt nước từ từ, bỏ phần cặn dư thừa. Các thành phần từ nước hạt sẽ giúp cổ họng của bạn dịu lại, đồng thời còn giúp giảm kích ứng và tiêu sưng hiệu quả.

Chữa bệnh nóng trong người, giúp thanh lọc cơ thể

Nguyên liệu: 10gr dược liệu khô

Cách thực hiện: Rửa sạch dược liệu, để ráo rồi đem hãm trực tiếp với khoảng 250ml nước sôi. Để nước ấm dần là có thể thưởng thức.

Cách dùng: Mỗi ngày uống 1 ly. Có thể thêm ít mật ong để giảm bớt vị đắng giúp dễ uống hơn.

Để biết thêm nhiều bài thuốc hay cũng như các cách dùng Khổ Qua rừng ngâm rượu hay làm cao, hãy liên hệ Dược Liệu Sức Khỏe nhé.