Nấm linh chi là gì? Thành phần trong nấm linh chi?

Nấm linh chi còn được biết đến với tên gọi như tiên thảo, nấm trường thảo, vạn niên nhung. Đây là một loại nấm lỗ, có tên pháp danh khoa học là Ganoderma Lucidum thuộc họ nấm lim. Loại nấm này thường được sinh trường ở nơi rừng núi cao, phân bố đặc biệt là những khu rừng có nhiều cây lá rộng.

Nấm linh chi

    Nguồn gốc, xuất xứ

Ngoại sử có chép rằng trong buổi tiệc tân niên chiêu đãi các sứ thần nước ngoài, nấm linh chi là một trong bảy món ăn đặc biệt hàng đầu trong danh sách. Loại nấm này có gì đặc biệt mà lại được Từ Hi Thái Hậu cất công chuẩn bị kỹ đến như vậy? Loại nấm này được cho rằng chỉ mọc tại những khu rừng rậm, vào những thời điểm nhất định, không có duyên sẽ không tìm được. Các khối ngọc được đúc theo hình dạng chiếc nấm này được gọi là ngọc như ý, tượng trưng cho sự trường sinh.

Linh chi được biết đến trên 4000 năm, nguồn gốc từ thời đại Vua Tần Thủy Hoàng ở Trung Quốc với một bề dày lịch sử phong phú. Trong cuốn Thần Nông Bản Thảo của Trung Quốc có ghi chép, nấm linh chi được xếp vào mục “siêu thượng phẩm”, được xem như một loại dược phẩm thượng hạng, giá trị mang lại cao hơn cả nhân sâm.

Ngày nay, nấm linh chi sản xuất được khoảng 4.300 tấn hàng năm, riêng Trung Hoa trồng khoảng 3000 tấn còn lại là các nước khác như Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản, Malaysia…Chúng được bán và sử dụng rộng rãi trên thị trường ở dạng bột, cồn thuốc, viên nang và các loại trà, tất cả đều được sản xuất từ ​​các sợi nấm, bào tử và túi bào tử của cây nấm linh chi.

Trong đó, linh chi được chia nhỏ theo màu 6 loại:

Nấm linh chi đỏ xắt lát

Xích chi (đỏ): Ích tâm khí, có vị đắng, chủ vị, giúp tăng trí tuệ.

Hắc chi (đen): Ích thận khí, giúp cho đầu óc tinh tường và sảng khoái

Bạch chi (trắng): Ích phế khí, hỗ trợ tăng cường trí nhớ.

Hoàng chi (vàng): Ích tì khí, trung hòa, giúp an thần.

Tử chi (tím đỏ): Ích tinh, bảo thần, làm săn chắc gân cốt, cải thiện làn da.

Cả sáu loại linh chi đều có khả năng giúp thân thể khinh linh, trẻ mãi không già, tiêu sái, trường thọ.

    Thành phần dược chất trong nấm linh chi

Trong nấm có nhiều thành phần dược chất có lợi cho sức khỏe phải kể đến như sau:

Polysaccharides: Tăng tổng DNA, RNA, hỗ trợ hệ miễn dịch, giải độc cơ thể, ức chế các tế bào ác tính.

Acid ganodenic: Hoạt chất này có tác dụng giảm đau, giải độc gan, ức chế các tế bào ác tính trong cơ thể.

Adenosin: Có tác dụng giúp an thần, hạ cholesterol trong huyết thanh, ức chế kết tập tiểu cầu, cải thiện các chức năng tuần hoàn cơ thể

Protein: Hợp chất acid amin trong nấm giúp tăng cường hệ miễn dịch cơ thể.

Cellulose: Có tác dụng nhuận tràng, ổn định đường huyết, hạ cholesterol, phòng ngừa xơ vữa động mạch.

Lactone A: Có tác dụng giảm cholesterol trong hồng cầu.

Acid oleic: Có tính kháng histamin chống dị ứng.

Bên cạnh đó, trong nấm còn chứa các thành phần khác như Canxi, Clo, Vàng, Nhôm, Phospho, Kali, Đồng, Sắt, Kẽm… Đều là những dưỡng chất có lợi cho cơ thể.

Tác dụng của nấm linh chi

Dưới đây sẽ liệt kê một số tác dụng nổi bật của nấm mang lại cho sức khỏe của bạn.

Tác dụng của nấm linh chi

Tăng cường hệ thống miễn dịch: Một số nghiên cứu cho thấy, nấm linh chi có thể làm thay đổi quá trình viêm nhiễm của các tế bào bạch cầu, chống lại sự nhiễm trùng và các tác nhân gây bệnh. Hơn thế nữa, nấm còn giúp cơ thể cải thiện được chức năng tế bào Lympho để chống lại sự nhiễm trùng và các tế bào ung thư hiệu quả.

Ngăn ngừa bệnh ung thư: Các nhà dược học đã chứng minh nấm có thể ngăn ngừa nhiều loại ung thư nhờ hoạt động của các tế bào bạch cầu và đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ. Các phân tử trong nấm tác động đến hormone testosterone giúp ức chế sự sinh sôi nảy nở của các tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Ngoài ra, chúng còn có khả năng phòng ngừa ung thư đại trực tràng nhờ giảm được số lượng và kích thước của các khối u trong ruột già. Bệnh nhân nên sử dụng linh chi kết hợp với thuốc điều trị giúp giảm các phản ứng phụ của hóa trị, xạ trị.

Hỗ trợ sức khỏe hệ tim mạch: Theo Đông y, linh chi có hiệu quả với các bệnh tâm khí hư, tâm dương hư, cải thiện rõ rệt các triệu chứng đau đầu, chóng mặt, tức ngực, mất ngủ, hạ đường huyết…Linh chi còn giúp giảm kết tập tiểu cầu, phòng ngừa xơ vữa mạch máu. Bên cạnh đó, còn giúp giảm độ kết dính của hồng cầu nhờ tác dụng tăng lipoprotein mật độ cao trong máu, từ đó dần chuyển hóa hòa tan và đào thải cholesterol mật độ thấp. Theo một nghiên cứu cho thấy linh chi có thể làm tăng nồng độ cholesterol HDL và làm giảm triglyceride, điều này giúp ổn định sức khỏe tim mạch.

Hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan: Linh chi có tác dụng đẩy lùi các bệnh viêm gan, ức chế virus và các tác nhân khác xâm nhập, giúp phục hồi các tổ chức gan bị tổn thương. Ngoài ra, dược chất còn hỗ trợ cải thiện các chỉ số men gan, tăng tính thải độc tố cho gan mật.

Chống trầm uất và suy nhược thần kinh: Dược chất trong linh chi giúp cải thiện hệ thần kinh như đào thải các cơn đau đầu, mệt mỏi, mất ngủ, trầm cảm, giảm trí nhớ. Một nghiên cứu diễn ra trên 132 người suy nhược thần kinh cho thấy sau 8 tuần dùng nấm linh chi, tình trạng bệnh đã được cải thiện vượt mong đợi. Hoặc một nghiên cứu khác chỉ ra, những người mắc bệnh ung thư vú sau khoảng 4 tuần sử dụng bột nấm linh chi đã cải thiện được sự mệt mỏi, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Điều trị viêm phế quản mạn và hen suyễn: Thành phần Triterpenes (Ganoderic acids) trong linh chi giúp ức các chế tế bào thượng bì phế quản, giảm nhẹ sự phóng thích histamine của cơ thể, làm giãn cơ trơn phế quản, tiêu trừ phản ứng quá mẫn. Đồng thời, thúc đẩy quá trình hấp thụ oxy, giúp gan phổi hoạt động tốt hơn.

Không chỉ các tác dụng phổ biến trên, linh chỉ còn hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu, chống oxy hóa cho cơ thể, điều trị rụng tóc, cải thiện hồng cầu, bạch cầu, huyết sắc tố, giúp nhuận da, giảm đau ở viêm khớp mạn…

Cách sử dụng nấm linh chi để mang lại hiệu quả cao

Linh chi thường được bào chế theo các dạng trà, bột và tinh chất chiết xuất dạng lỏng. Thảo dược có mùi thơm nhẹ, vị đắng đặc trưng, hơi khó uống. Tùy vào mục đích sử dụng, bạn có thể kết hợp nấu cùng cam thảo, mật ong, atisô và các loại thảo dược khác. Sau đây là 4 bài thuốc dân gian phổ biến nhất.

Hướng dẫn dùng nấm linh chi

    Các bài thuốc kết hợp thảo dược khác để trị bệnh

Bài thuốc dành cho người huyết áp thấp, thần kinh suy nhược, cần bổ não, nhuận phế, ích trí: Nấm linh chi xắt lát: 10g, nhân sâm: 5g. Tán thành bột mịn, trộn đều hỗn hợp, mỗi lần lấy 3g bộ thuốc pha cùng nước ấm uống 2 buổi trong ngày.

Bài thuốc giúp an thần, dưỡng tâm, bổ máu huyết, thích hợp cho người huyết áp cao, xơ vữa động mạch: Nấm linh chi xắt lát: 9g, Tam thất bắc: 6g, nấu nước uống trong ngày.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh, mất ngủ kinh niên: Nấm linh chi đỏ: 9g, cúc hoa: 10g, lá sen: 12g, lá vông: 12g. Có thể sắc lấy nước hoặc hãm cùng nước sôi dùng trong ngày.

Bài thuốc giúp mát gan, ổn định giấc ngủ, làm đẹp da: Nấm linh chi xắt lát: 6g, hồng táo: 4g, cam thảo: 2g, pha cùng nước sôi uống như một loại trà

Bài thuốc giúp cải thiện tình trạng hen suyễn, viêm phế quản, ho gà: Nấm linh chi xắt lát: 10g, bách hợp: 10g, trần bì: 8g. đem sắc thuốc, dùng hết trong ngày, tránh để qua đêm.

    Cách dùng nấm linh chi pha hoặc nấu lấy nước

Bài thuốc 1: Dùng 15 – 30g nấm đã cắt lát đun với 2 lít nước, để lửa nhỏ trong 10 phút. Sau đó vớt nấm ra, xắt nhỏ rồi đổ vào nước cũ đun tiếp 10 phút lửa nhỏ. Vớt bã, đun thêm 2 lần nữa với tổng cộng 1 – 1.5 lít nước. Gộp hỗn hợp nước thu được kết hợp thêm đường hoặc mật ong nguyên chất vào uống.

Bài thuốc 2: Dùng nấm cắt lát vào phích, hãm với nước sôi trong 1 tiếng, sau đó uống trong ngày thay nước lọc.

Bài thuốc 3: Dùng bột nấm vào ấm trà hãm bằng nước thật sôi, đợi khoảng 5 –10 phút rồi uống cả bã. Bạn có thể sẽ thấy hơi khó chịu khi uống nhưng theo khuyến cáo của các nhà khoa học, cách này sẽ giúp bạn hấp thụ được hết các tinh túy của loại thảo dược này.

Bài thuốc 4: Bạn có thể dùng nước từ thảo dược này để nấu canh, súp hay các món hầm. Đây là những món ăn bổ dưỡng dành cho người mới ốm, người có thể trạng yếu và người già.

Cách nấu nước nấm llinh chi

    Những lưu ý khi sử dụng nấm linh chi

Bạn nên lưu ý những tác dụng phụ của loài nấm này để không gây ảnh hưởng đến thể trạng sức khỏe.

Nên dùng linh chi theo chỉ định, khuyến cáo của bác sĩ.

Dùng ở dạng bột có thể có gây những tác động xấu đến gan.

Ngâm rượu linh chi có thể gây phát ban.

Gây khô miệng, ngứa cổ họng và vùng mũi, chảy máu cam, đau dạ dày.

Hít phải bào tử linh chi có thể gây dị ứng.

Liều lượng nên tham kiến bác sĩ vì sẽ tùy vào độ tuổi và thể trạng cơ thể. Đông y thường sử dụng trung bình 15 – 30g/ngày, đây là mức liều lượng an toàn.

Cách bảo quản nấm linh chi

Ngâm rượu: Thời gian bảo quản kéo dài trong vòng 2 năm mà không gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

Nghiền thành dạng bột: Sau khi làm sạch và sấy khô, có thể nghiền thành dạng bột sẽ giúp bảo quản linh chi được lâu hơn.

Sấy khô bằng phương pháp truyền thống: Ngày thứ nhất phơi mặt dưới của nấm dưới ánh nắng mặt trời từ 6 – 7 giờ. Ngày thứ hai lật mặt trên tiếp tục phơi 4 – 5 tiếng, sau đó phơi trong bóng mát và làm khô bằng quạt gió. Ngày 3 tiếp tục lật mặt dưới phơi thêm 5 – 6 tiếng, cứ cách nửa ngày lại dùng quạt gió phơi nấm. Bảo quản nơi thoáng mát và tuyệt đối không để hơi ẩm xâm nhập vào nấm.

Sấy khô bằng phương pháp công nghiệp: Sau khi thu hái và xử lý làm sạch, có thể sấy khô bằng máy sấy hoặc lò sấy, bảo quản bằng túi nilon hút ẩm, để nơi thoáng mát tránh nhiệt độ cao để giảm thiểu tình trạng ẩm mốc, mối mọt.